8 Kasım 2017 Çarşamba

Sorun - Çözüm Uygulaması Diyagramı

29 Aralık 2018 - Yeni düzenleme öncesi hazırlıklar için:

"BİLGİ VE BİLİM FELSEFESİ 
Doç. Dr. Teo GRÜNBERG 
1. Bilgi Kavramı "Bilim" sözcüğü dar mânada yalnız tabiat bilimleri (fizik, bioloji, psikoloji, sosyoloji) anlamına gelmekle birlikte, biz bu sözcüğü geniş manasında salt matematik ve formel mantığı da içine alacak şekilde kullanacağız. Buna göre bütün bilimleri bir yandan "deduktif bilimler" (formel mantık ve salt matematik), öbür yandan da "empirik bilimler'' (tabiat bilimleri) olmak üzere, iki geniş öbeğe ayırıyoruz. Her "bilim" bir bilgi sistemidir. 'Biliyor' sözcüğünü ise şöyle tanımlıyabiliriz:..."

BİLGİ TEORİSİ VE GETTIER PROBLEMİ

"MANTIK  - MATEMATİK İLİŞKİSİ ÜZERİNE
Zekiye KUTLUSOY
.. “mantığın matematikleştirildiği” bu reform sürecinin başlatıcısı ve noktalayıcısı olarak sırasıyla Leibniz ve Boole göz önüne alındığında, matematikçilerin ya da matematiğin mantık tarihinde oynadığı rol, tartışmasız bir şekilde belirginlik kazanmaktadır. 
......
Görüldüğü kadarıyla, mantıksal temellere (ilkelere) dayandırılması bir yana, ispat düşüncesi temelinde “mantıksallık” karakteristiğinin netleştirilmesiyle kurulan matematiğin, her önermesinin aksiyomatik yöntemin izlendiği dedüktif-çıkarımsal bir süreçle bilinemeyeceği gibi çarpıcı bir noktaya gelinmiş olmaktadır. O halde, son olarak, mantıkla matematik arasında, burada ele alınan üç dönemdeki olumlu, yapıcı ilişkinin tersine, olumsuz, yıkıcı bir ilişkiden de söz etmek olanaklı görünüyor." 




12-12-2017 - Son Sürümü

BİR SORUNA ÇÖZÜM BULMA ALGORİTMASI

VERİ MODELİ VE UML AKTİVİTE DİYAGRAMI


·      Bu oturum belli bir sorun içindir. (Varsa, önceden belirlenmiş sorunlar içinden seçilir, yoksa, oturumda sorun, sorun listesini belirlemek olur. Daha sonra, moderatörün oluşturduğu sorun çalışma gruplarının ele aldığı sorunlar için tek tek oturum açılır.) Oturumu moderatör başlatır.
·      Aşağıdaki VARLIK- İLİŞKİ diyagramda izlenebileceği gibi, bir sorunun birden çok nedeni ve çözümü olabilir. Bir katılımcı birden çok neden, çözüm ve çözüm senaryosu girebilir ve birden çok çözüm senaryosuna puan verebilir.  Bir çözüm senaryosu birden çok çözümden oluşabilir gibi...  Bu ilişkiler diyagramda çatal şeklinde gösterildi.
·      Bir kişi doğrudan başkasının girişini değiştiremez. Ancak, herhangi birinin girişini zenginleştirerek yeniden girebilir. Kendi girişini sonradan beğenmeyenler pasife çevirebilirler.  Pasif yapılmış herhangi bir giriş herkesce okunabilir. Neden pasif yapıldığı da katılımcı tarafından metne eklenebilir.

 *Tür; İlişkiler Diyagramında görüleceği gibi Neden girerken katılımcı tarafından girilir
·         Temel İnsan Hakları
·         Normlar
·         Kişiye ait olanlar

*Bilgi Türü; İlişkiler Diyagramında görüleceği gibi Neden girerken katılımcı tarafından girilir:
·         Evrensel Gerçekler
·         Güncel Bilimsel Bilgi ve Etik Değerler Bilgisi
·         Doğrulanabilir / Yanlışlanabilir Diğer
         





NOT: Katılımcı Neden girerken Tür ve Bilgi Türü konusunda emin olamıyorsa Bilemedim girer; Bilemedim için araştırma yapılır; eğer bir Bilgi Türü / Tür’e uyduğu herhangi bir katılımcı tarafından belirlenebilirse, ilgili katılımcı bu bilginin türünü yeniden girerek düzeltir. Eskisi Pasif yapılır.  Kanıt oluşturacak bilgi linkleri vbg bağlantıları da metne ekler. Bu şekilde, moderatör ve katılımcılar sorunun çözümü için sürekli bilgi paylaşımı, öğrenme ve araştırma halindedirler. Oylar vs eşittir. Moderatör de aynı zamanda bir katılımcıdır. Sorunun çözümü herkesin birlikte alacağı en iyi ödüldür. 





·       İlk aşama, katılımcıların belirlenen soruna ait neden ve çözümler girmesidir. (Bknz. Diyagram -1) Kişiler sadece kendi girdikleri çözüm ve nedenleri değiştirebilir. Değişikliklerin son hali kalır. Tarihçesi tutulmaz.




·       İkinci aşama çözüm senaryosu girişidir. Bir çözüm senaryosu birden çok katılımcının (kendi ve diğer) çözümlerini içerir. Çözüm senaryolarını, neden ve çözümlerde olduğu gibi, ancak giriş yapan katılımcı değiştirebilir. Burada da bir katılımcı diğerinin çözüm senaryosunu zenginleştirerek yeniden girebilir. İsteyen kendi senaryosunu    pasife çevirebilir. Pasif yapılmış çözüm senaryoları puanlamaya girmez.


·       Üçüncü aşama aktif çözüm senaryolarının puanlanmasıdır. Belirlenen bir zaman aralığında moderatör oturumu kapatır. Sonra, herkes her senaryoyu puanlayabilir, puanlar eşittir. Sistemde bir kişinin bir ÇS’ye ait sadece bir puanı tutulur. Puan tarihçesi yoktur. Değişiklik yaparsa da değiştirdiği en son puan tutulur. Puanlama 0-1-2 değerleri içinden verilir. Buna göre;
o  En çok kişiden oy alan
o  Toplamda en çok puan alan senaryolar arasında puan sıralaması yapılır. Değerler grafiğe aktarılır: Aşağıda ÇS7, ÇS8’den hangisi?
                                                             



Ve bu oturum aldığı puanlara göre sıralı Çözüm Senaryoları'nı raporlayarak sona erer. 

A.Şükran Demiralp, 12-11-2017
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
NEDEN BÖYLE BİR ALGORİTMA DENEMESİ?
14-11-2017

Bence, öğrenme, araştırma ve çözüm üretmeye canı gönülden ve de başka hiç bir arka niyet olmaksızın çalışma yaşamın tam kendisi olabilmeli. Bundan daha anlamlı bir oyun vs olabilir mi? Hayvanların insanlardan en büyük üstünlüğü belki de bu konudur. İnsanlar farklı niyetlerle(?) bu doğallığı kaybettikçe korkuları ve hırsları ile baş edemeyecekleri bir sonsuzluğa doğru kaymıyorlar mı? Bu soruya hayır diyebilir miyiz?

Bu algoritmanın altında yatan temel düşünce Sn. Tınaz Titiz'in düzenlediği ve benim de katılımcı olduğum elektronik beyin fırtınaları uygulamasıdır. Bu uygulamalardan da esinlenerek oluşturulmaya çalışılan; bir sorunu ifade etmek, daha iyi anlamak için sorular sormak, sorunun NEDEN ve olası ÇÖZÜM'leri konusunda araştırma ve fikirleri paylaşmak ve bunlardan yola çıkarak bir ÇÖZÜM SENARYOSU hazırlamaktır. 

Bu uygulamada sağlanmaya çalışılan önemli birinci katkı, seçilen SORUN'nu NEDEN'lerini girerken, girilen fikirleri sınıflandırmaya çalışmak: TÜR, BİLGİ TÜRÜ ve BİLEMEDİM şeklinde. İkinci katkı ise,  fikirleri değil, senaryoları oylamak. 

Neden, NEDEN girilirken fikirleri TÜR, BİLGİ TÜRÜ ve BİLEMEDİM şeklinde sınıflandırdım? Çünkü, girdiğimiz fikrin farkında olalım istedim: Fikrimiz bilimsel bir tabana; Dünyada Yerçekimi Var gibi ve yadsınamaz gerçeklere; Temel İnsan Hakları gibi, dayanıyor ve seçtiğimiz SORUN'un çözümüne yönelik ise, böyle fikirler doğal olarak çözüm senaryosuna dahildir. Burada ne tür uygulamalarla bu senaryoyu gerçekleştirebiliriz için oylama yapabiliriz. Yani herhangi bir soruna, herhangi bir neden ve çözüm girerken; "Evet insanlar açlıktan ölmemeli, ama, şimdi önceliğimiz zenginlerin daha çok zengin olmalarını sağlayacak bu şekilde orta hallilere de iş imkanı açabilecek kararlar almak olmalı." diye açık / kapalı bir fikir öne atarak bunu çoğunluğa oylatmak hiç bir temel sorunun çözümünü asla ve asla sağlayamaz. Ancak dünyanın tablosu bize her alanda, bilimde de, böyle oylamalar yapıldığı izlenimi veriyor. Bu acımasızlığı hastalıklara yaklaşımlarda  görüyoruz, bknz: "Örneğin, 15 yaşında hiperaktif, 20 yaşında Tourette’li vbg..  Bu etiketlemelerde üzülen, acı çeken, mücadele eden ÖZNE; İNSAN yok!"

Uzun lafın kısası: Herkesin hamlelerini tek tek oylamak yerine, sağlam ve kanıta dayalı düşünceleri derlemek ve bunları sıraya koymak, strateji geliştirmeye, düzgün bir rol-model oluşturmaya daha uygun değil mi? 

 "Katılımcılardan, üretilen tüm fikir ve linklerini tarayarak mevcut soruna çözüm olabilecek birer senaryo yazmaları istenir. Bu sırada kendi zenginleştirici fikir ve linklerini de ekleyebilirler. Böylece herhangi bir fikir skorlanmayacaktır. Her çözüm senaryosu yazan kişi yazısının bütünlüğü için gereken fikir ve linkleri seçecek, ortaya çıkan senaryolar arasında seçim yapılabilecek / senaryolar sırayla denenecek? - Tınaz beyin geçmişte düzenlediği e-bf’lerde senaryo yazım önerisi de oluyordu. Zaten bu kısımda diğerleri çok da meraklı olmadıkları için neredeyse oy birliği ile Tınaz beyin senaryosu kabul ediliyordu denebilir; doğal seçim. 
Böylece birçok kişinin fikri kullanılabilir. Skor vererek duygu durum dengeleri bozulmaz. Egoların susturulmaya değil, dengelenmeye ihtiyacı var. Bu şekilde insanları aşırı rekabete sokmadan aşama aşama ilerlenen bu yolda, daha çok şey öğrenebiliriz. Daha yapıcı çözümlere ulaşabiliriz( mi?)."

A.Şükran Demiralp, 14-11-2017


Kaynaklar:
Eklenecek..

https://www.elsevier.com/__data/assets/pdf_file/0010/92476/ETHICS_COI02.pdf


--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Eski versiyonlar
11-11-2017

BİR SORUNA ÇÖZÜM BULMA ALGORİTMASI
VERİ MODELİ VE UML AKTİVİTE DİYAGRAMI

·         Bu oturum belli bir sorun içindir. (Varsa, önceden belirlenmiş sorunlar içinden seçilir, yoksa, oturumda sorun, sorun listesini belirlemek olur. Daha sonra, moderatörün oluşturduğu sorun çalışma gruplarının ele aldığı sorunlar için tek tek oturum açılır.) Oturumu moderatör başlatır.
·         İlk aşama, katılımcıların belirlenen soruna ait neden ve çözümler girmesidir. (Bknz----diyagram-1) Aşağıdaki sayfada da (Bknz --- diyagram- 0) izlenebileceği gibi, bir sorunun birden çok nedeni ve çözümü olabilir. Bu ilişki diyagramda çatal şeklinde gösterildi.
·         Kişiler sadece kendi girdikleri çözüm ve nedenleri değiştirebilir. Değişikliklerin son hali kalır. Tarihçesi tutulmaz.
·         Bir kişi doğrudan başkasının girişini değiştiremez. Ancak, herhangi birinin girişini zenginleştirerek yeniden girebilir. Kendi girişini sonradan beğenmeyenler pasife çevirebilirler.  Pasif yapılmış herhangi bir giriş herkesce okunabilir. Neden pasif yapıldığı da katılımcı tarafından metne eklenebilir.
·          İkinci aşama çözüm senaryosu girişidir. Bir çözüm senaryosu birden çok katılımcının (kendi ve diğer) çözümlerini içerir. Çözüm senaryolarını, neden ve çözümlerde olduğu gibi, ancak giriş yapan katılımcı değiştirebilir. Burada da bir katılımcı diğerinin çözüm senaryosunu zenginleştirerek yeniden girebilir. İsteyen kendi senaryosunu pasife çevirebilir. Pasif yapılmış çözüm senaryoları puanlamaya girmez.
·         Üçüncü aşama aktif çözüm senaryolarının puanlanmasıdır. Belirlenen bir zaman aralığında moderatör oturumu kapatır. Sonra, herkes her senaryoyu puanlayabilir, puanlar eşittir. Sistemde bir kişinin bir ÇS’ye ait sadece bir puanı tutulur. Puan tarihçesi yoktur. Değişiklik yaparsa da değiştirdiği en son puan tutulur. Puanlama 0-1-2 değerleri içinden verilir. Buna göre;
o   En çok kişiden oy alan
o   Toplamda en çok puan alan senaryolar arasında puan sıralaması yapılır. Değerler grafiğe aktarılır: Aşağıda ÇS7, ÇS8’den hangisi?





Tasarım:
A.Şükran Demiralp, 11-11-2017