Bilgileri içselleştirelim = Bilinçlenelim
Rastgele bir budatma sonucu yığılan YAŞ dallar :-(
Fotoğraf: Ümran Demirel
Özellikle de bazı iğne yapraklı (Çam) ağaçların özel durumlar ve
kuru, kırık dallar dışında, genelde, budanmaları önerilmiyor.
GENEL BİLGİ
için Kaynaklardan Alıntılarla Derlemeler:
"ÇAM AĞAÇLARI BUDAMAYA GELMEZ
Çoğu ağaç türlerinde küçültme budaması yapılabilir fakat çam ve diğer bazı türlerde bu kötü sonuç verir.
Küçültme budamasından dolayı bu ağaç ölmektedir.".....
".. kuru dallar ve kırık dallar her mevsim budana bilirler. .... genelde budanmaları tavsiye edilmez."
Çoğu ağaç türlerinde küçültme budaması yapılabilir fakat çam ve diğer bazı türlerde bu kötü sonuç verir.
Küçültme budamasından dolayı bu ağaç ölmektedir.".....
".. kuru dallar ve kırık dallar her mevsim budana bilirler. .... genelde budanmaları tavsiye edilmez."
(1) BUDAMA'nın en önemli AMACI
NEDİR?
" Ağaç, ağaççık ve çalıları içeren odunsu bitkilerde gelişmeyi kuvvetlendirip hızlandırarak,
ağacı sağlıklı kılmak, ..........."
(2) ÇAM (pinus sp.), LADİN (picea sp.), GÖKNAR (abies sp.) gibi bitkiler NE ZAMAN BUDANMALIDIR?
"....mevsime bağlı olarak ilkbahar sürgünlerinin henüz yumuşak olduğu GEÇ İLKBAHAR ve ERKEN YAZ aylarında budanmalıdır."
" Ağaç, ağaççık ve çalıları içeren odunsu bitkilerde gelişmeyi kuvvetlendirip hızlandırarak,
ağacı sağlıklı kılmak, ..........."
(2) ÇAM (pinus sp.), LADİN (picea sp.), GÖKNAR (abies sp.) gibi bitkiler NE ZAMAN BUDANMALIDIR?
"....mevsime bağlı olarak ilkbahar sürgünlerinin henüz yumuşak olduğu GEÇ İLKBAHAR ve ERKEN YAZ aylarında budanmalıdır."
(3) "BUDAMA TÜRLERİ:
KURU Budama (Kuru Dal Budaması): .... kuruyan dalların budama tekniğine uygun biçimde kesilerek uzaklaştırılmasıdır.
Kuru budama yapılmak suretiyle, kuru dalların tabii olarak çürüyüp düşmesini beklemeden erken
dönemde müdahale edilmiş olur. Böylece dal koltuğunun zamanla gövde içine gömülerek ileride
siyah budak oluşturmasına engel olunur. Aynı zamanda kuru budama ile mantar zararlılarının
gövdeye yerleşmesine engel olunur. Kuru budama yapılırken dal kesiminin mutlaka gövde ile aynı
seviyede ve düz bir makta bırakacak biçimde yapılması şarttır.
YAŞ Budama (Yeşil Dal Budaması):
.........gövde kalitesini artırmak için doğal dal kuruması başlamadan belli çap kalınlığındaki canlı yeşil dalların kesilerek uzaklaştırılmasıdır.
Yeşil dal budamasını takiben, kesim yerlerinde AÇIK YARA oluşur. Açık yaralara, çürüklük etmeni MANTARLAR başta olmak üzere odun kalitesini düşüren mantarlar yerleşebilir. Bu nedenle YEŞİL DAL BUDAMASINDA ÇOK DİKKATLİ OLUNMALI, dal kesimleri tekniğine uygun biçimde yapılmalıdır. KESİM SIRASINDA gövdelerde dal sıyrıklarının oluşumuna kesinlikle sebebiyet verilmemelidir.
KESİLEN DALLARIN MANTAR ENFEKSİYONU KAPMA RİSKİ hem KESİM YARASININ BÜYÜKLÜĞÜNE (dal kalınlığına)
hem KESİM TEKNİĞİNE ve hem de AĞAÇ TÜRLERİNİN YEŞİL BUDAMAYA DUYARLILIĞINA GÖRE DEĞİŞEBİLİR.
İĞNE YAPRAKLI türler içinde ise YEŞİL BUDAMAYA EN HASSAS ağaç türü, DOĞU LADİNİdir. Bu sebeple ladinde ince dalların bile budanması tehlikelidir. Çünkü çürüklüğü artırıcı bir uygulamadır. Bu nedenle çok ince çaplı gölge dallarının dikkatlice kesilmesi yeterlidir. "
Kaynak: https://www.ogm.gov.tr/ekutuphane/Yayinlar/Orman%20A%C4%9Fa%C3%A7lar%C4%B1nda%20Budama%20Eylem%20Plan%C4%B1.pdf
KURU Budama (Kuru Dal Budaması): .... kuruyan dalların budama tekniğine uygun biçimde kesilerek uzaklaştırılmasıdır.
Kuru budama yapılmak suretiyle, kuru dalların tabii olarak çürüyüp düşmesini beklemeden erken
dönemde müdahale edilmiş olur. Böylece dal koltuğunun zamanla gövde içine gömülerek ileride
siyah budak oluşturmasına engel olunur. Aynı zamanda kuru budama ile mantar zararlılarının
gövdeye yerleşmesine engel olunur. Kuru budama yapılırken dal kesiminin mutlaka gövde ile aynı
seviyede ve düz bir makta bırakacak biçimde yapılması şarttır.
YAŞ Budama (Yeşil Dal Budaması):
.........gövde kalitesini artırmak için doğal dal kuruması başlamadan belli çap kalınlığındaki canlı yeşil dalların kesilerek uzaklaştırılmasıdır.
Yeşil dal budamasını takiben, kesim yerlerinde AÇIK YARA oluşur. Açık yaralara, çürüklük etmeni MANTARLAR başta olmak üzere odun kalitesini düşüren mantarlar yerleşebilir. Bu nedenle YEŞİL DAL BUDAMASINDA ÇOK DİKKATLİ OLUNMALI, dal kesimleri tekniğine uygun biçimde yapılmalıdır. KESİM SIRASINDA gövdelerde dal sıyrıklarının oluşumuna kesinlikle sebebiyet verilmemelidir.
KESİLEN DALLARIN MANTAR ENFEKSİYONU KAPMA RİSKİ hem KESİM YARASININ BÜYÜKLÜĞÜNE (dal kalınlığına)
hem KESİM TEKNİĞİNE ve hem de AĞAÇ TÜRLERİNİN YEŞİL BUDAMAYA DUYARLILIĞINA GÖRE DEĞİŞEBİLİR.
İĞNE YAPRAKLI türler içinde ise YEŞİL BUDAMAYA EN HASSAS ağaç türü, DOĞU LADİNİdir. Bu sebeple ladinde ince dalların bile budanması tehlikelidir. Çünkü çürüklüğü artırıcı bir uygulamadır. Bu nedenle çok ince çaplı gölge dallarının dikkatlice kesilmesi yeterlidir. "
Kaynak: https://www.ogm.gov.tr/ekutuphane/Yayinlar/Orman%20A%C4%9Fa%C3%A7lar%C4%B1nda%20Budama%20Eylem%20Plan%C4%B1.pdf
SONUÇ:
Toprağı kökleriyle güçlendirmesi, oksijeni, görüntüsü, yaz sıcaklarını serinleten
örtüsünü bizlere cömertçe sunan ortak yeşil alanlarımızdaki bu vefalı
arkadaşlarımızın değerini bilelim. BUDATMADAN ÖNCE iyice DÜŞÜNELİM,
ARAŞTIRALIM, OKUYALIM. Ağacın, yeşilin de bir canlı olduğunu unutmayalım. Hem
de canımızın bir diğer parçası bir canlı.
Derleyen:
A.Şükran Demiralp, 12 Ekim 2018
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder