26-08-2012
Rev.2
06 - 11 - 2015
American Psychiatric Association includes Caffeine Withdrawal in the latest edition of its Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM 5):
Criteria for cannabis and caffeine withdrawal were added.
DSM-V : 18 Mayıs 2013 tarihide yayımlandı!
Madde kullanımı ve bağımlılıkla ilişkili bozukluklar başlığı altında kafein kullanımı ile ilişkili bozukluklar da Mental Bozuklukların Tanı Ölçütleri (DSM; İngilizce açılımı: The Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) kitabı son sürümüne (DSM-5) de eklendi!!
Neden bu bilgiyi verme gereksinimi duydum?
Aşırı savunulan her konu araştırma dürtümü hareketlendirir! Bence, nesnel olmadan; artı ve eksileri yerine GENELDE ARTILARI / EKSİLERİ ÖN PLANA çıkarılarak sunma biçimlerini sorgulamak DOĞRU DÜŞÜNMEYE yaklaşabilen bir dünya için gerekli şartlardan biri!
Uzman (!) / değil; bir çok kişide kendini, bağımlıklarını farketmeme ve / ya değiştirmeme alışkanlığı, tercihi (?) ve/ya korkusu varsa, gözü kara savunmaya kayabiliyorlar.
Yıllarca doktorlara kafein kullanımı ile ilgili gözlemlerimize dayanan kuşkularımızı dile getirdiğimizde bizi hiç ciddiye almadılar!
Elbette doz önemli, ancak unutmayalım ki DOZ kişiye göre çok oynak bir ölçü OLABİLİR! Mesela, bazılarımızı bir arı sokması hiç etkilemezken bazılarımızda çok önemli sonuçlara yol açabilir vbg..
Ek olarak, bağımlılık yapan hemen her madde giderek daha yüksek dozlara ihtiyaç hissettirir!
Yapılan araştırmalara göre, bazı psikiyatrik ve belki diğer ilaçlarla birlikte kafein kullanımı sakıncalar yaratabilmektedir!
MİGREN (Oliver Sacks) kitabından okuduğum bilimsel gözlem ve uygulamalara ve de bazı migrenli arkadaşlarımdan da duyduğuma göre, kafein krizlerine iyi gelmektedir!
14- 10- 2012, Yahoo sağlık linkinden önceden aldığım bir haber:
Coffee, Green Tea, and Energy Drinks
Caffeine can pose a serious health threat when taken with stimulants. Avoid a cup of joe when taking ephedrine (appetite suppressants), asthma prescriptions, and amphetamines (such as Adderall).
Kafein, stimülanlarla alındığında ciddi sağlık tehditi yaratabilir. Ephedrine(iştah baskılayıcı), astım ilaçları ve amphetaminler alınırken bir fincan bile kahve içmekten kaçınınız.
Kendi gözlemlerimiz göre, hiperaktivite ve dikkat dağınıklığı, panik atak, tik ve takıntıları ve etkileşimli durumlarını tetikliyor! Akademisyenlerin dikkatine sunarız!
A.Şükran Demiralp - Oğuz Demiralp
26-08-2012
Teşekkürler, ikinci bir kahve yazısı daha yazacağım… yardımı ve katkısı olacak yazdıklarınız… teşekkürler…. Haklısınız kuşkucu olmak iyidir… J
Sayın ... teşekkür ederim. Yazınızı ilgiyle okuyacağım. Saygılarımla,
Aydın Sorumluluğu_1
Not: Altı çizgili yazılar link içerir!
26-08-2012
Sayın MÇ,
“Bilim ve Bilimsel Düşüncenin Toplumsal İşlevi”ni yerine
getirebilmesi için, kalıpları sorgulama ve bilimsel şüphecilik konuları özel ilgi alanımdır. Toplumumuzdaki insanların
nitelik dokusunun kalitesi için etik ile birlikte bu konuları anlamaya ve
anlatmaya çalışıyorum: “Ben ne yapabilirim bu dünya için?” için.
Aşağıdaki yazınızın karşılarına kırmızı cümlelerimi
ekledim.
Saygılarımla,
A.Şükran Demiralp,
26 Ağustos 2012
Bir Gazetenin eki, Doç. Dr. .....'in "Kahve iyidir" başlıklı aşağıdaki yazısı _siyah olanlar_ ile ilgili olarak kırmızı cümlelerim:
Kahve
denince insanın aklına keyif geliyor…Herkesin
mi?
Kahve
sadece bir tat değil, aynı zamanda sohbet, dostluk, arkadaşlık demek... Bazıları için!
Ama
ne yazık ki, her keyifli şey gibi sağlığa zararlı olarak algılandı hep. Dünya
ticaretinde petrolden sonra 2nci sırada olduğu bilgisi var. Bu bilgi doğruysa,
sizin yazdığınız “sağlığa zararlı” algısı ters işlemiş görünüyor.
Hatta
kahvenin pankreas kanserine neden olduğu bile ileri sürüldü. Ben de internette böyle bir bilgiye
rastlamıştım.
Yapılan
bazı çalışmalar, pankreas kanseri sıklığı ile kahve
kullanımı arasında paralellik olduğunu istatistiksel olarak gösterdi ve kahve
uzun yıllar pankreas kanserine neden olan bir içecek olarak anıldı. Pek de yaygın bir anılma değildi bence.
Kahve içen insanların büyük bir çoğunluğu bu bilimsel araştırmadan haberdar
mıydı? Emin değilim. Veya umursamıyorlar.
Saptamanın yanlışlığı ancak yakın zamanlarda
anlaşılabildi. %100
kesinlikte mi? Kahve tiryakilerinin iyi birer sigara içicisi ve
sigaranın pankreas kanseri sebeplerinden biri olması kahveyle ilgili bu yanlış
inanışın nedeniydi. Diyelim
ki %100 kesinlikte tek başına kahve masumdur. Peki bu durumda kahve ile düzgün
tüketildiğini varsaydığımızda, kahve + sigara dışında, başka kahve + X maddesi
asla yoktur diyebilir misiniz?
Ne demiş Mark Twain?
“Üç
tür yalan vardır. Pembe yalanlar, kuyruklu yalanlar ve istatistik…”
Çok hoş ama bu önerme doğru değil tabii,
istatistik masumdur hep.
Doğru istatistik model kullandığınızda
“yanıltan” istatistik değil, onun yorumudur. Gerçekte istatistik, bilimin ve
aklın en büyük yardımcısıdır. “Etik
olarak yapılan araştırmalardaki istatistiksel veriler bile, parametreler
değiştirilerek yapıldığında değişik sonuçlar verebilir.” Önermesi sanırım
doğrudur. Bir de “inancını haklı çıkarmak” için yapılan etik dışı istatistikler
de olmuyor diyebilir miyiz?
Geçtiğimiz
günlerde dünyanın en saygın tıp dergilerinden biri olan New England Journal of
Medicine’da çok önemli bir makale yayımlandı.
Çalışma, yaşları 50-71 arasında değişen
229.119 erkek ve 173.141 kadın denek içeriyordu ve 1995-2008 yılları arasında
gerçekleştirilmişti.
Sonuç şaşırtıcıydı.
“Günde 2-3 fincan kahve içen erkeklerde,
içmeyenlere göre ölüm riski %10, kadınlarda ise %13 azalıyordu”. Ölüm
riski derken “kalpten ölüm riski” kastediliyor sanırım. Bir de kahve
içenlerin daha aceleci ve sabırsız olabileceğine dair araştırma yapılsa acaba
nasıl sonuçlar çıkabilirdi? Bir varsayım: “Tiryakilik yani bağımlılık dozunda
her gün tüketilen kahve, içindeki kafein nedeni ile, tüketimi aniden
durdurduğunuzda “yoksunluk” tepkilerine neden olabilir. Bu tepkiler ise,
örneğin hızlı araba kullanma, çabuk sinirlenme, baş ağrısı vbg durumların nedeni olabilir.”
Bu bulgular, kahvenin üzerindeki kara
bulutları dağıtmaya yeter mi, bilinmez. Bilim hiçbir zaman tatmin olmaz, bilim adamı
şüpheyle yaklaşır diye biliyorum.
Nitekim birçok başka klinik veri, kahve
kullanımının damar sertliği için risk olan düşük ağırlıklı kan yağlarını (low
density lipoprotein) yükselttiğini, kan basıncında geçici de olsa bir artışa
neden olduğunu ve kalp hastalığı için risk taşıdığını gösteriyor. Bu
veriler bile “şüphe” ile yaklaşmamız için yeterli değil mi? Kahve iyi midir?
Kötü müdür? Yoksa bulanıklık mı söz konusudur.
Ancak bu ilişkilerde tıpkı pankreas
kanserinde olduğu gibi sigaranın ne kadar parmağı var, net belli değil.
“New England Journal of Medicine”
dergisinde yayımlanan çalışma sonuçları sigara ve kahve ilişkisine de bir yanıt
veriyor. En azından sigara ve kahve tiryakileri keyiflerinin
bir kısmını sorgulamak isteyebilirler.
Çalışma, sigara ile beraber kahve
içenlerde ölüm oranının yüksek olduğunu ortaya koyuyor.
Yani kahvenin yaşamı uzatması için tütün
kullanılmaması kesin gerekiyor. Sadece “tütün” mü suçlu, başka X’ler yoktur
diyebilir miyiz?
Bir diğer önemli nokta da günde içilen
kahve miktarı…”Doz” her türlü tüketim için en önemli
konuların başında diyebiliriz sanırım.
Eğer fincan sayısı artıyorsa denge
tersine dönüyor ve risk hiç kahve içmeyenlere göre artıyor. “Kafein”
gibi bağımlılık yapıcı maddelerin bir süre sonra daha çok tüketmeye zorladığı
bilgim yanlış mı acaba? Bir de burada “bir fincan kahve” tanımı çok belirsiz bir
doz. Fincandan kastınız, Türk kahvesi için kullanılan fincanlar mı? Kahve Türk
kahvesi diye anılan mı? Bir fincan kahve için kullanılan kaşık çay kaşığı mı,
tatlı kaşığı mı? Kabul edersiniz sanırım, telveli köpüklü bir fincan kahve ile,
köpüksüz daha seyreltik bir fincan kahve aynı oranda değildir. Ben size öyle
bir fincan kahve hazırlarım ki, üç fincan içmiş gibi olabilirsiniz.
Çalışma, ölüm riskinin günde 6 fincan ve
daha fazla sayıda kahve içen erkeklerde içmeyenlere göre %10, kadınlarda ise
%15 daha fazla olduğunu gösteriyor.
Çalışma sonucunda ulaşılan bir diğer
önemli sonuç ise kahvenin kanserden ölüm riski üzerine etki etmiyor olması…
Yani kahve kanser riskinden korumuyor. Bazen
da koruyor diye haberler çıkıyor. Sanırım popüler bilim dergilerinin ve
uzmanların her yapılan araştırmayı tek tek “koşullayıcı” biçimde vermeleri
yerine, t anından t+x anına dek yapılan araştırma sonuçlarını paylaşması
gerekiyor. Ve topluma bu sonuçları nasıl yorumlamaları gerektiğini, yani
“mutlak doğru / mutlak yanlış” saplantılarına girmemeleri uyarısını açıklayabilmek
çok önemli. Siz de yazınızın bir bölümünde bunu yapmışsınız. Bu bölüm için
teşekkür ederim. Ancak başlık ve bu satırdan itibaren 2 paragraf aşağısı tüm
nesnelliğinizi yok ediyor.
Doğru yorumlar için yeni verilere ve
çalışmalara gereksinim olduğu çok açık.
Ama benim kendi hesabıma öğrendiğim;
sigara içmeyenler için günde 2-3 fincan kahve iyidir. Bu
yorumunuz beni üzdü. Sizin kendi hesabınız en çok size uyar. Benim gibi
heyecanlı ve hareketli olanlar, bir fincanda bile artan kalp çarpıntıları ile
rahatsız olabilirler.
Buna çok sevindim, dedim ya, kahve benim
için dostluktur, sohbettir, keyiftir.
Hatta
biraz daha fazlası, aynı zamanda bir dostun da adıdır.
Prof
Dr HA…
Gerçek
bir bilim insanı, iyi bir dost ve tanıdığım en iyi kahve sever...
Eğer
bir kahve tiryakisiyseniz, bir gün benim bayram günü yaptığımı yapın.
Kendinize
bir fincan kahve hazırlayın, elinize sevgili HA ağabeyin “Kahve ve Sağlık” isimli kitabını alın,
okumanın ve kahvenin zevkini çıkarın.
Eğer
kucağınızda bilgisayarınız ile yaşayan biriyseniz www.????? adresine
de girebilirsiniz.
HA’ın yazdıklarını okudukça
içtiğiniz kahveyi daha iyi tanıyacak, içmekten daha büyük bir keyif
alacaksınız, emin olun Tamamen
bir reklamcı gibi davranmışsınız. Dostunuzu sevmenizi saygıyla karşılarım.
Ancak, bu derece “emin” olmanız ve diğer insanları da ikna etme çabanız
özellikle de bir doktor olmanız nedeniyle, bana akademisyen bir arkadaşımın
satırlarını anımsattı: “Bir konuda en doğrusunu o konunun uzmanı bilir” sorgulanması gereken bir kalıptır: http://www.ezberkaliplarinisorgula.com/
Not:
(Ben sigara hiç kullanmadım.)
Lütfen yanıtlayabilir misiniz? Çayı seven
bir kişi olarak, çay ve kahvenin içindeki boya maddelerinin alyuvarlara
bağlandığı ve kansızlık yapabildiği duyumum doğru mudur?
Kahve ile ilgili bazı alıntılar ve fotoğraflar:
http://tr.wikipedia.org/wiki/Kahve linkinden:
"Kahve, kökboyasıgiller (Rubiaceae) familyasının Coffea cinsinde yer alan bir ağaç ve bu ağacın meyve çekirdeklerinin kavrulup öğütülmesi ile elde edilen tozun su ya da süt ile karıştırılmasıyla yapılan içeceği.
Bol yağışların ardından kahve ağacı, yılda iki ya da üç kez bembeyaz muhteşem çiçekler açar. Güçlü ve keskin kokuları kimi zaman yasemini kimi zaman portakal ağacının çiçeğini andırır. Yeni çiçek vermeye başlamış bir ağaç, dallarında bir yılda toplam 20-30 bin çiçek taşır.
Kahve çiçekleri açtıktan birkaç saat sonra solmaya başlar ve yavaşça meyve olmak için
hazırlanırlar." 14 Ekim 2012, Yahoo sağlık linkinden aldığım bir haber:
Coffee, Green Tea, and Energy Drinks
Caffeine can pose a serious health threat when taken with stimulants. Avoid a cup of joe when taking ephedrine (appetite suppressants), asthma prescriptions, and amphetamines (such as Adderall).
Kafein, stimülanlarla alındığında ciddi sağlık tehditi yaratabilir. Ephedrine(iştah baskılayıcı), astım ilaçları ve amphetaminler alınırken bir fincan bile kahve içmekten kaçınınız.
Kahve çiçekleri, kavrulmuş kahve çekirdekleri
